Overeenkomsten

Tijdens een overnametraject is het essentieel om de afspraken goed en zorgvuldig vast te leggen. Werken met een ‘standaard model’ is zeer risicovol en gaat vaak mis. Zo zal de inhoud van een overeenkomst al sterk afhankelijk zijn of jij als ‘verkoper’ of als ‘koper’ optreedt.

Welke overeenkomsten kunnen een rol spelen bij een bedrijfsovername?

Een overname kent diverse fasen en bij iedere fase spelen andere risico’s en afspraken een rol.

De begin- en onderhandelingsfase :

Non-Disclosure Agreement (NDA) of Geheimhoudingsovereenkomst

Een NDA wordt gebruikt om de geheimhouding tijdens het overnameproces vast te leggen. Wanneer je met een partij in gesprek gaat, zal je genoodzaakt zijn om (bedrijfsgevoelige) informatie uit te wisselen. Je wilt niet dat deze voor iets anders wordt gebruikt dan het komen tot een deal, dat deze informatie ‘op straat’ komt te liggen of zelfs dat bekend is dat je voornemens bent te (ver)kopen. In een NDA worden hier duidelijke afspraken, vaak met forse boetebepalingen, over gemaakt.

Non Binding Offer (Indicatieve bieding)

Met een indicatieve bieding kan een koper kenbaar maken dat hij interesse heeft in een onderneming, op basis van de beperkte kennis en informatie die de koper op dat moment heeft. Is dit aanbod interessant, dan zal er verder onderhandeld kunnen worden. Deze indicatieve bieding vormt de basis van de intentieverklaring.

Intentieverklaring

Een intentieovereenkomst (soms gecombineerd met een NDA) komen koper en verkoper overeen dat zij in principe overgaan tot een transactie. De koper wenst doorgaans ook exclusiviteit overeen te komen, zodat de verkoper niet tegelijk met andere potentiële kopers spreekt. In inhoud van de intentieovereenkomst vormt de basis van de koopovereenkomst. In de praktijk gaat het vaak fout dat de ‘intentie’ tot koop op bepaalde punten al te bindend wordt vastgelegd, waardoor er feitelijk een (voor)koopovereenkomst ontstaat. Afhankelijk van de wens en doelstelling van de betrokken partijen, is het juist wenselijk om nog voldoende (onderhandelings)ruimte te hebben.

Eindfase :

Koopovereenkomst

Tijdens het onderhandelingstraject komt veel aan bod. Mogelijk moet er nog een due diligence uitgevoerd worden en blijkt dat er aanvullende en/of specifieke afspraken gemaakt moeten worden om tot een succesvolle verkoop te komen.

Wanneer de afspraken concreet worden is het zaak deze zorgvuldig vast te leggen in een koopovereenkomst. De koopovereenkomst ziet op meer dan alleen de koopprijs en wat er exact wordt gekocht, maar daarin worden ook garantie, vrijwaringen, praktische werkafspraken, relatie/concurrentiebedingen en andere essentiële afspraken opgenomen.

De koopovereenkomst wordt uiteindelijk het belangrijkste contract waar partijen elkaar aan zullen houden. Het is dan ook essentieel dat alles goed en volledig is uitgewerkt, waardoor toekomstige problemen (na de overname) zo goed als mogelijk voorkomen worden. Dit is in het belang van zowel koper als verkoper.

Aandeelhoudersovereenkomst

Afhankelijk van de gekozen vorm (aandelen of activa-passiva) zal bij een aandelentransactie waar meerdere aandeelhouders betrokken zijn, een aandeelhoudersovereenkomst opgesteld moeten worden. Afspraken die hierin worden vastgelegd zijn o.a. zeggenschap, dividenduitkering, het benoemen/ontslaan van bestuurders, bepaalde besluitenlijsten, aanbiedingsverplichtingen en bijvoorbeeld een geschillenregeling (en/of shootout-bepaling).

Managementovereenkomst

Vindt de (ver)koop plaats via een aandelen transactie, dan zal er doorgaans een andere bestuurder worden benoemd. Essentieel is om bij het aanstellen van een (nieuwe) bestuurder, tevens een managementovereenkomst op te stellen tussen een vennootschap en een bestuurder/directeur. De afspraken in een managementovereenkomst zien niet alleen op de (beperking van de) bevoegdheden van de bestuurder, maar ook op eventuele samenwerking met andere bestuurders, vergoedingen en gronden voor ontslag en/of vervanging.

Huurovereenkomst

Wanneer er vastgoed onderdeel uitmaakt van de deal is het zaak om ook hierover goede afspraken te maken. Vaak wordt het vastgoed ‘behouden’ door de verkopende partij. Op dat moment is het essentieel om goede afspraken te maken over het gebruik van het bedrijfspand en/of afspraken te maken omtrent een ‘eerste recht van koop’, mocht de verkoper/verhuurder ooit overwegen het te  verkopen.

Ook wanneer een pand onderdeel is van de deal en dit pand in eigendom toebehoord aan een ‘ander’ is het tevens zaak goed te beoordelen wat de afspraken (en risico’s) zijn rond de voortzetting van een bestaande huurovereenkomst. Bij de overname van een onderneming kan het essentieel zijn dat het gebruik van een vestigingspunt voor langere tijd gegarandeerd is/blijft.   

Overeenkomst van geldlening

In de meeste gevallen zal voor een overname geld geleend moeten worden. hetzij bij een ‘geldverstrekker’, maar soms wordt afgesproken dat een deel van de koopsom in termijnen kan worden betaald. In alle situaties is het essentieel om deze afspraken goed op papier te zetten.

Hulp nodig bij het opstellen een overeenkomsten?

Het opstellen van deze overeenkomsten is maatwerk. Daarnaast betaalt een goede overeenkomst zichzelf terug, omdat je er zekerder van kan zijn dat de belangrijkste risico’s zijn afgedekt en/of tenminste bekend zijn.

Een ervaren advocaat is essentieel om je te begeleiden bij dit traject en ervoor zorg te dragen dat er overeenkomsten komen te liggen die voldoen aan de wet en eisen die eraan in de praktijk worden gesteld.